HİBRİTLEŞME

C atomu 4A grubunda bulunur ve tüm kovalent bağlı bileşiklerinde 4 bağ yapar:

Belirtildiği gibi C atomu bağ yaparken aldığı enerji ile önce uyarılır, sonra da eş enerjili hibrit orbitallere sahip olur. Böylece 4 bağ kapasitesi görünür hale gelir.

C bu hibrit orbitalleri farklı 2 özellikte bağ yapacak şekilde kullanabilir:

Sigma (σ) ve Pi (Π) Bağları:

s – s orbital örtüşmesi

s – p orbital örtüşmesi

p – p orbital örtüşmeleri

σ ve ∏ bağlarının özellikleri:

  • İki atom arasında önce σ bağı oluşur.
  • İki atom arasında en fazla 1 tane σ bağı bulunur.
  • İki atom arasında σ bağı oluşmadan ∏ bağları oluşamaz.
  • İki atom arasında birden fazla bağ oluşacaksa bunlardan ilki σ, diğerleri ∏ bağları olur.
  • σ bağları ∏ bağlarından daha sağlamdır.
  • İki atom arasında bağlar kırılacağı zaman önce ∏ bağları kırılır.

Şekillerde de görüldüğü üzere eksen ile paralel ve uç uca gelen orbitaller arasında σ bağı oluşurken, eksene dik ve yüzey yüzeye ötüşen orbitaller arasında ∏ bağı oluşmaktadır.

Moleküllerde merkez atomların hibrit türleri belirlenirken molekül geometrisini belirleyen σ bağları ve varsa ortaklaşmamış elektron çiftleri sayılır.

MOLEKÜL GEOMETRİSİ

Moleküllerin geometrik şekillerini belirtmek üzere 2. periyot elementlerinin H atomu ile yaptıkları bileşik moleküllerini inceleyelim:

Molekül şeklini belirlemek için çevre atomlar ve varsa ortaklaşmamış elektron çiftleri çizgi çekilerek birbirine bağlanır, çıkan şekle bakılır.

VSEPR gösteriminde ise        A: Merkez atomu,  X: Çevre atomu, E: Ortaklaşmamış elektron çiftini (..) gösterir.