• Gazın su üzerinde toplanabilmesi için suyla tepkime vermemesi ve suda çözünmemesi gerekir.

PX: karışımdaki X(g)’nin kısmi basıncıdır.

  • Şekildeki gibi su üstünde gaz toplanması durumunda, toplam basınç gazın ve suyun o sıcaklıktaki buhar basıncının toplamına eşittir.
  • Su üzerinde gaz toplama yöntemi karışımlardaki gazları saf olarak elde etmek için kullanılır.
  • H2, O2 ve N2 gibi apolar ve nötr gazlar ve soy gazlar hem suda çözünmez kabul edilebilir hem de tepkimeye girmezler.
  • Buradaki sıvı, su yerine üstündeki gazlarla tepkime vermeyen başka sıvı da olabilir.

t°C’de sıvısıyla dengede bulunan X gazının basıncı 80 cmHg’dır. Piston sabit sıcaklıkta I konumundan II konumuna getirildiğinde toplam basınç 140 cmHg olduğuna göre suyun t°C’deki buhar basıncı kaç mmHg’dir?

t°C’de 1 atm dış basınç altında sürtünmesiz pistonlu bir kapta Ne(g) ve H2O(s) karışımı bulunmaktadır. Piston yardımıyla kabın hacmi yarıya indirildiğinde kaptaki toplam gaz basıncı kaç cmHg olur? (t°C’de suyun buhar basıncı 30 cmHg’dır.)

122

t°C’de sürtünmesiz pistonlu kapta 16 gram He ve 16 gram CH4 gazları ile birlikte bir miktar buharıyla dengede su bulunmaktadır. Bu sıcaklıkta CH4 gazının kısmi basıncı 120 mmHg ve dış basınç 70 cmHg olduğuna göre suyun buhar basıncı kaç cmHg’dır? (H: 1, He:4, C: 12)

10

Potasyum kloratın (KClO3),

2KClO3(k) + ısı → 2KCl(k) + 3O2(g)

tepkimesine göre ısıtılmasıyla su üzerinde 24°C’ta O2 gazı şekildeki gibi toplanmaktadır. Buna göre, su üzerinde toplanan O2 gazının kısmi basıncını bulunuz.

(Oksijen gazının suda hiç çözünmediği varsayılacaktır. 24°Cʼta PH2O: 22,40 mmHg; Po: 760 mmHg)

737,6 mmHg

Laboratuvarda H2 gazı elde etme yöntemlerinden biri de aktif metallerin asitlerle tepkimesidir. Bu yöntemden yararlanarak H2 elde etmek isteyen Deniz, aşağıdaki tepkimeyi gerçekleştiriyor.

Zn(k) + 2HCl(aq) + ısı → ZnCl2(aq) + H2(g)

Açığa çıkan H2 gazını 20°C’ta su üstünde toplayan Deniz, elde ettiği H2ʼin kısmi basıncını 380 mmHg, toplam basıncını da 397,5 mmHg olarak ölçüyor. Buna göre 20°C’ta suyun doygun buhar basıncını hesaplayınız.

17,5 mmHg

Sıcaklığın 20°C olduğu ortamda şekildeki sürtünmesiz pistonlu kaptaki su üzerinde CH4 gazı bulunmaktadır. Kaptaki toplam basınç 220 mmHg ölçülmüştür. Piston, gaz hacmi yarıya inene kadar itilerek sabitleniyor. Sıcaklık değişmediğine göre son durumda toplam gaz basıncı kaç mmHg olur?

(20°Cʼta suyun buhar basıncı 20 mmHgʼdır ve CH4 gazının suda çözünmediği kabul edilmiştir.)

420