Aufbau kuralı (Madelung-Kletchkowski ilkesi):
Çok elektronlu sistemlerde elektron dizilişinde temel prensip, elektronların düşük enerjili yörünge ve orbitallerden yüksek enerjililere doğru yerleşmesidir.
- Düşük enerjili orbitaller dolmadan daha yüksek enerjili orbitale elektron yerleşemez.
- Enerji sıralamasını belirlemek için (n + ℓ) sırası takip edilir.
- Buna göre elektron diziliş sırası:
1s 2s 2p 3s 3p 4s 3d 4p 5s 4d 6s 4f 5d 6p 7s 5f 6d 7s
şeklinde yapılmalıdır.
Pauli ilkesi:
Her orbital zıt spinlere sahip en fazla 2 elektron bulundurabilir.
« Max e– sayısı gösterimi: s2, p6, d10, f14 şeklindedir.
« Orbitallerin şematik gösterimi:
Elementlerin elektron dizilişi ve orbital şemaları:
|
|
a) 20
b) 8
c) 12
p orbitallerinde toplam 13 elektronu bulunan temel haldeki X elementinin atom numarası kaçtır?
31
Temel halde 10 tam dolu ve 3 yarı dolu orbitali bulunan X atomunun kütle numarası 52 olduğuna göre, X’in nötron sayısı kaçtır?
29
|
23
|
Your Content Goes Here
|
Örnek: Aşağıda verilen elementlerin elektron dizilişlerini yazarak küresel simetrilerinin olup olmadığını belirtiniz.
1) 11Na: 1s2 2s2 2p6 3s1 2) 20Ca: 1s2 2s2 2p6 3s2 3p6 4s2 3) 8O: 1s2 2s2 2p4 |
Aşağıda verilen elementlerin elektron dizilişlerini yazarak küresel simetri özelliklerinin olup olmadığını belirtiniz.
a) 7N b) 16S c) 18Ar d) 22Ti |
Aşağıdaki element atomlarının hangisinin elektron dağılımı küresel simetriktir?
A) 8X
B) 14Y
C) 21Q
D) 18Z
E) 26Fe
D
Aşağıda atom numarası verilen atomların temel hal için elektron dağılımı ve orbital diyagramını yaparak hangilerini küresel simetri gösterdiğini belirtiniz.
Aşağıda verilen elementlerin elektron dizilişlerini ve orbital şemalarını gösteriniz.
Kural Dışı Elektron Dizilişi:
Bazı atomlar orbitallerindeki elektronları yer değiştirerek küresel simetrik yapıya ulaşırlar.
… s2d4 yerine … s1d5
… s2d9 yerine … s1d10 yazılır.
Cr ve Cu elementi buna örnektir.
Uyarılmış Atom:
Bir atoma enerji verilerek son enerji seviyesindeki elektronlarından birinin üst enerji seviyesinin birine geçmesi olayına uyarılma, böyle bir atoma da uyarılmış atom denir. Bir atom için birden fazla uyarılmış hal yazılabilir.
6C : 1s2 2s2 2p2 → temel hal
6C : 1s2 2s1 2p3 → uyarılmış hal
7N : 1s2 2s2 2p3 → temel hal
7N : 1s2 2s2 2p2 3s1 → uyarılmış hal
7N : 1s2 2s2 2p2 3p1 → uyarılmış hal
İyonların Elektron Dizilimi:
Elektron almış ya da elektron vermiş bir atoma iyon denir.
Nötr bir atom elektron verdiğinde katyon oluşur.
12Mg: 1s2 2s2 2p6 3s2 ⇒ 12Mg+2: 1s2 2s2 2p6
13Al: 1s2 2s2 2p6 3s2 3p1 ⇒ 13Al+3: 1s2 2s2 2p6
21Sc: 1s2 2s2 2p6 3s2 3p6 4s2 3d1 ⇒ 21Sc+1: 1s2 2s2 2p6 3s2 3p6 4s1 3d1
21Sc: 1s2 2s2 2p6 3s2 3p6 4s2 3d1 ⇒ 21Sc+2: 1s2 2s2 2p6 3s2 3p6 3d1
G Elektron verilirken ilk olarak en dış yörüngedeki en yüksek enerjili orbitalden verilir.
Nötr bir atom elektron aldığında anyon oluşur.
9F: 1s2 2s2 2p5 ⇒ 9F-1: 1s2 2s2 2p6
7N: 1s2 2s2 2p3 ⇒ 7N-3: 1s2 2s2 2p6
(-2) yüklü iyonun elektron dağılımı, 1s22s22p63s23p6 olan X elementinin (+3) yüklü iyonu halindeki elektron dağılımı nasıldır?
Your Content Goes Here
İzoelektronik Yapı:
Elektron sayıları ve elektronik dizilişleri aynı olan tanecikler izoelektroniktir.
Aşağıdaki taneciklerden hangileri izoelektroniktir?
24Cr, 26Fe+2, 25Mn+1